Wat is kapitaal? Een gids voor kleine en middelgrote ondernemingen

Op een zakelijke balans is kapitaal een van de belangrijkste cijfers. Maar wat is het precies? En ben je als bedrijf beter bezig als je meer kapitaal hebt dan een ander bedrijf? We leggen het allemaal uit en proberen het zo duidelijk mogelijk te maken.  

Kapitaal is een verzamelbegrip dat kan verwijzen naar alles wat waarde of voordelen oplevert voor de eigenaar, zoals een fabriek en de bijbehorende machines, intellectueel eigendom zoals patenten, of de financiële activa van een bedrijf of een persoon. Hoewel geld ook als kapitaal kan worden gezien, wordt kapitaal vaker geassocieerd met geld dat voor productieve of investeringsdoeleinden wordt ingezet. 

Laten we eens bij het begin beginnen. Het totaal van alle kapitaalgoederen die het bedrijf heeft is het kapitaal van een bedrijf. Het kan zijn dat kapitaalgoederen door sommige mensen of bedrijven ook wel eens productiegoederen worden genoemd. Je gebruik deze producten om weer andere producten te kunnen maken. In veel gevallen is kapitaal dan wel geld, want je hebt geld nodig om bijvoorbeeld werknemers te betalen of om grondstoffen aan te schaffen. Vaak wordt een kapitaal in een geldwaarde uitgedrukt. Je kunt als bedrijf bijvoorbeeld een kapitaal hebben van één miljoen euro. Door de investeren is het mogelijk dat je kapitaal kan toenemen.  

Vaak was kapitaal dus wel geld, maar is het gebruikt om bezittingen van het bedrijf te financieren en kan het daardoor niet worden ingezet wanneer dat nodig is. Een bedrijf met veel kapitaal hoeft dus ook niet gelijk veel geld te hebben.  

Startkapitaal – nodig om te beginnen 

Je hebt ‘startkapitaal.’ Dit betekent simpelweg hoeveel je nodig denkt te hebben om de sprong naar het ondernemen te nemen. Hierbij is vaak zo dat je externe financiering nodig hebt om de kosten, die komen kijken bij het oprichten van het type onderneming, te kunnen financieren.   

Daar zit natuurlijk behoorlijk wat verschil in. Ga je als zelfstandig copywriter aan de slag? Dan heb je niet meer nodig dan een laptop en een internetverbinding. Het startkapitaal is daar dus behoorlijk laag. Ga je bijvoorbeeld een winkel beginnen of producten produceren? Dan is jouw startkapitaal waarschijnlijk veel hoger vanwege de verschillende investeringen die je bij de start moet maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: 

• Inkoop van de voorraad 
• Machines voor de productie 
• Salarissen voor de werknemers 
• Huur of aankoop van een bedrijfspand 

Wat is groeikapitaal dan? 

Een onderdeel van het kapitaal is het groeikapitaal. Dat is het kapitaal dat je kunt gebruiken om jouw organisatie naar de volgende ondernemingsfase te loodsen. Door sommige mensen wordt groeikapitaal ook wel het groeigeld genoemd. Dit betekent simpelweg dat je genoeg financiering hebt om het bedrijf te laten groeien. Dat kan door de buitenlandse markt te betreden, de productielijn op te schalen of door het aantal werknemers te vergroten.  

Er is op dat moment vaak een stabiele basis binnen het bedrijf en er wordt winst gemaakt maar er is groeikaptiaal nodig om een volgende stap te gaan maken. Het is mogelijk om te blijven sparen totdat je het bij elkaar hebt, maar veel realistischer om een lening te nemen om zo aan groeikapitaal te komen. 

Het concept kapitaal begrijpen 

Vanuit het economische perspectief is kapitaal de belangrijkste factor voor het goed draaien van alles, of het nu een kleine onderneming is, een groot bedrijf, of zelfs de complete economie. 

Kapitaalgoederen kunnen zowel op het vlottende als op het langlopende deel van de balans gevonden worden. Tot deze activa kunnen geldmiddelen, liquide middelen, en verhandelbare effecten behoren, maar ook productie apparatuur, installaties, en opslagplaatsen. 

Wat is menselijk kapitaal? 

De uitdrukking 'menselijk kapitaal' verwijst naar de economische waarde van de ervaring en vaardigheden van een werknemer. Menselijk kapitaal bestaat uit activa als opleiding, training, intelligentie, vaardigheden, gezondheid, en andere zaken die werkgevers belangrijk vinden, zoals loyaliteit en punctualiteit. Als zodanig is het een ontastbaar goed of kwaliteit die niet op de balans van een bedrijf staat (en ook niet kan staan). Van menselijk kapitaal wordt gedacht dat het de productiviteit en dus de winstgevendheid verhoogt. Hoe meer een bedrijf in zijn werknemers investeert, hoe groter de kans op productiviteit en succes wordt. Het is dus feitelijk niet iets wat je als ondernemer direct kunt kwantificeren, maar iets wat wel degelijk belangrijk is voor het succes van jouw onderneming.

Kapitaal ophalen voor jouw bedrijf 

Je hebt geld nodig om jouw bedrijf te laten groeien. Om verder te komen moet je immers vaak investeren. Dat kan in technologie, productontwikkeling of mensen. Maar hoe kun je kapitaal ophalen voor jouw bedrijf? Gelukkig zijn er verschillende opties. Door ze te vergelijken kun je precies zien welke het beste bij jouw bedrijf past. 

• Formele investeringsronde – Je kunt een formele investeringsronde openen om je volgende plannen te financieren. Hier krijgen – onder overeengekomen investeringsvoorwaarden – investeerders de kans om te investeren in jouw bedrijf. Vaak krijg je ook een deel ondernemerskwaliteiten van een investeerder. De adviezen en ervaring van een investeerder kunnen je helpen verder te groeien. Probleem is echter wel dat een investeerder vaak wel verwacht dat ze een bepaalde zeggenschap. Dit is dus niet de beste manier om kapitaal te krijgen als je geen zeggenschap binnen je bedrijf wil verliezen.  

• Zakelijk krediet – Een zakelijk krediet is flexibel. Je hebt constant toegang tot een bepaald geldbedrag. Het is aan jou wanneer je een (deel van) het geld opneemt. Alleen over het opgenomen bedrag hoef je uiteindelijk rente te betalen. Het krediet blijft beschikbaar als je alles (of een deel) weer hebt afgelost. Zo weet je altijd zeker dat je geld beschikbaar hebt als het nodig is.  

• Crowdfunding – Bij crowdfunding haal je letterlijk geld uit de ‘massa.’ Dit kunnen mensen of klanten zijn die jouw initiatief willen steunen. Bijvoorbeeld omdat ze geloven in jouw bedrijf of omdat je een product maakt (of wil gaan maken) waar ze in de toekomst gebruik van willen maken. Je kan al heel snel een groot geldbedrag bij elkaar krijgen met crowdfunding. De vraag is echter of er genoeg interesse is om zo jouw kapitaal te vergroten.  

• Factoring – De klant moet je betalen als je een dienst of een product hebt geleverd. Soms moet je echter weken of maanden wachten voordat je het geld daadwerkelijk op je rekening hebt staan. Bij factoring krijg je dat bedrag echter gelijk uitbetaald. Zo kun je het geld wat je eigenlijk nog moet krijgen direct investeren in jouw bedrijf.  

• Geld lenen – Je kunt natuurlijk ook geld lenen als kapitaal. Dat kan bij een bank, maar kan ook op andere manieren. Tegenwoordig kun je ook online heel gemakkelijk bedrijfsfinanciering regelen. Het invullen van deze aanvragen duurt slechts minuten en je weet al heel snel wat de opties zijn. 

De conclusie over kapitaal 

Het woord 'kapitaal' heeft een aantal betekenissen, afhankelijk van de context waarin het op dat moment gebruikt wordt. Op de balans van een onderneming is kapitaal geld dat beschikbaar is voor onmiddellijk gebruik, hetzij om de dagelijkse gang van zaken in stand te houden, hetzij om een nieuw initiatief op te kunnen zetten. Het kan op de balans omschreven worden als werkkapitaal, aandelenkapitaal, of schuldkapitaal, afhankelijk van de oorsprong en het beoogde gebruik.  

Wanneer een bedrijf zijn totale kapitaalgoederen definieert, omvat het meestal al zijn bezittingen die een geldwaarde hebben, zoals materieel en onroerend goed. Mocht je niet genoeg kapitaal hebben om de dagelijkse bedrijfsvoering te betalen of te groeien, dan is het altijd nog mogelijk om werkkapitaal van een externe bron aan te trekken.